De KNVB presenteerde deze week de nieuwe plannen waarmee de kloof tussen het Nederlands en het internationale topvoetbal moet worden gedicht. Hoewel er goed over lijkt te zijn nagedacht, mist er één essentieel fundament. Het huidige systeem van talentherkenning lijkt op een keurslijf, een harnas voor opgroeiende kinderen waar weinigen echt goed leren bewegen en velen gedesillusioneerd uit zullen komen. Daarom acht ik de kans dat mijn zoontje, die over een paar weken vier wordt, ooit in een selectieteam voetbal zal komen heel gering. Op de eerste plaats omdat ik graag wil dat mijn zoontje zich breed motorisch kan ontwikkelen, kennismaakt met verschillende sporten en vooral veel tijd heeft om vrij te spelen. Daarnaast is het goed om te realiseren dat slechts 0.2% van alle jongetjes die ooit beginnen met voetballen profvoetballer worden en slechts 6% van de kinderen die in een jeugdopleiding komen van een betaald voetbalorganisatie ‘slagen’….
Winnaars van Morgen
In de week waarin de laatste Nederlandse coach werkzaam bij een van de grootste clubs ter wereld ontslagen wordt, presenteert de KNVB haar plan om het Nederlandse voetbal weer aansluiting te laten vinden bij de internationale top. De relatief eenvoudige conclusie na enkele jaren ‘onderzoek’ en overleg was dat het Nederlandse voetbal jarenlang stil heeft gestaan. Omringende landen hebben zich sinds begin jaren 2000 juist doorontwikkeld (in Duitsland en België was het niveau destijds belabberd), waarmee de verklaring wordt gegeven voor het huidige verschil in niveau.
Ik zie enkele goede ideeën in het KNVB plan. Er wordt ingedeeld per kalenderjaar in plaats van per twee kalenderjaren, kinderen in de jongste categorieën gaan in kleinere partijvormen spelen (2-2, 3-3) en pas op latere leeftijd 11-11 spelen, er moet meer accent komen op willen winnen en het ontwikkelen van een winnaarsmentaliteit. Verder wil men meer aandacht voor het fysieke aspect en verdedigen en de trainersopleidingen verbeteren door vooral meer oog te hebben voor specialismen. Dit zijn allemaal aspecten waarvan het eigenlijk opmerkelijk is dat het niet al veel eerder veranderd is. Succes maakt vaak blind (lees ook), blijkt maar weer.
Talentherkenning
Maar…ik mis eigenlijk een echt radicale verandering. Waarom heeft de KNVB niet gekozen voor de late oprichting van talententeams? Hoe breder kinderen zich ontwikkelen, des te beter is het voor hun sportieve ontwikkeling (lees ook). Toch zie je in Nederland een duidelijke trend in het voetbal van vroeg specialiseren. De vijf clubs in Nederland met de hoogst aangeschreven jeugdopleiding werken komend seizoen allemaal met O9 teams. Dit betekent dat scouts kinderen al in de leeftijd van 6-7 jaar bij amateurverenigingen gaan scouten om ze uit te nodigen voor de selectieteams.
Opvallend is dat ook amateurverenigingen al bij de F-jeugd werken met selecties. Blijkbaar moet ook daar al het beste team spelen en kampioen worden. Hoe belangrijk is dat? Is er nog wel ruimte voor een speelse ontwikkeling? Op basis waarvan clubs, scouts en / of trainers het ‘talent’ van jonge kinderen inschatten en selecties maken is vooral gissen. Het lijkt erop dat al bij de jongste jeugd wordt geselecteerd op basis van voetbalprestatie. Dit terwijl juist in de leeftijd van 6-12 jaar kinderen nog enorm veel kunnen leren. Vaardigheden die het mogelijk maken om op latere leeftijd sport specifieke vaardigheden te leren worden in de fase < 12 belangrijker geacht om te ontwikkelen. Kinderen die nu worden geselecteerd zijn vaak gunstig geboren (januari – maart), vaak vroegrijp, op heel jonge leeftijd (rond 4 jaar) begonnen met voetbal en ze hebben ouders die ze stimuleren veel te voetballen. Kortom, ze kunnen op jonge leeftijd al goed voetballen. Maar het is de vraag of het ook deze kinderen zijn die het meest talentvol zijn.
Het HAN Centre of Expertise Sport & Talent denkt dat in het huidige systeem veel talenten over het hoofd worden gezien. De KNVB had lef getoond als ze dit systeem van vroege selectie had durven aanpakken en bijvoorbeeld als regel had gesteld ‘pas vanaf O12 is het toegestaan te werken met selectieteams’. Veel meer kinderen hebben dan de kans om te laten zien hoeveel ze in hun mars hebben en in een veel minder prestatieve omgeving op te groeien. De talentenselectie kan op latere leeftijd ook op basis van meer valide criteria worden uitgevoerd.
Ik hoop in ieder geval dat mijn zoon vooral heel lang met heel veel plezier gaat sporten en mocht blijken dat hij voor een specifieke sport aanleg heeft dat dit vooral niet te vroeg wordt (h)erkend. Dat zal waarschijnlijk dus niet in het voetbal zijn, maar ach of ik dat nou zo erg vind.
Geef een antwoord