Het tennisjaar 2014 is met de winst van Stanislav Wawrinka bijzonder begonnen. Eindelijk niet één van de bekende vier (Djokovic, Nadal, Murray, Federer) maar een andere speler die een grand slam op zijn naam schrijft. Sinds 2005 hebben zij 34 van de 36 titels opgeëist. In De Volkskrant van 27 januari heeft Robert Misset een mooi artikel geschreven waarin hij het succes van Wawrinka verklaart. De titel zegt wellicht het meest: ‘lessen uit falen leiden Wawrinka naar titel’.
Op zijn linkerarm heeft Wawrinka twee regels van de Ierse dichter staan als tattoo. Ever tried. Ever failed. No matter / Try again. Fail again. Fail better. Kun je als (top)sporter een mooier levensmotto hebben? Om het maar plat te zeggen ‘je moet soms op je bek gaan om uiteindelijk succes te kunnen hebben’. Echter falen is niet het meest belangrijke wat er is. Het is vooral de kunst om lessen te trekken uit het falen. Daarbij is het essentieel om te beseffen dat falen en verliezen niet hetzelfde zijn.
Ik denk dat velen zich een uitspraak van Louis van Gaal herinneren als coach van AZ na een 3-0 verloren uitwedstrijd bij ADO Den Haag. ‘Dit was de beste wedstrijd die we dit seizoen gespeeld hebben. Als we zo blijven spelen heb ik er vertrouwen in dat we de komende weken punten gaan pakken’. Van Gaal reflecteert kritisch op het spel van zijn ploeg en kijkt daarbij niet slechts naar het resultaat. Het belang van reflectie is de laatste jaren in onderzoek naar talentherkenning en talentontwikkeling aangetoond.
Reflectie lijkt een essentiële vaardigheid te zijn om als talent, sporter of leerling te kunnen slagen. En dat verklaart wellicht dat Wawrinka dit jaar in de 5de set wint van Djokovic en niet zoals een jaar eerder na twee matchpoints de winst toch aan The Joker moet laten. Hij heeft blijkbaar geleerd van zijn ‘falen’ een jaar eerder. Een belangrijke rol in dit leerproces heeft zijn coach Magnus Norman gespeeld. Zelf ooit verliezend finalist op Roland Garros. Hij heeft Wawrinka geholpen om lering te trekken uit eerder gespeelde partijen. Het succes van Wawrinka is dus ook zeker het succes van Norman. Hier kunnen veel trainers, coaches en docenten van leren. Een uitspraak van de profeet Kahil Gibran past hier mooi bij:“Zo hij inderdaad wijs is, nodigt hij je niet uit het huis van zijn wijsheid binnen te treden, maar leidt je naar de drempel van je eigen geest”.
Kortom, trainen, coachen, doceren is niet het overbrengen van kennis en vaardigheden. Het is als trainer, coach, docent de kunst om speler bewust te maken van hun kwaliteiten en verbeterpunten en continu te reflecteren op zichzelf. Dit vergroot, zoals het voorbeeld van Wawrinka aantoont, uiteindelijk het meest de kans op succes. Het is namelijk de sporter of leerling die de prestatie moet leveren op het moment suprême. En dat lijken sommige trainer, coaches en docenten wel eens te vergeten.
Sebastiaan Platvoet
Geef een antwoord