“Trainer! Ik hoef nog maar twee keer mijn tegenstander te passeren en dan heb ik mijn doelstelling gehaald!” Dit is slechts een voorbeeld van de vele enthousiaste reacties die ontstaan bij mijn spelers tijdens een koude training op donderdagavond. Ze hebben vóór de training in de kleedkamer hun eigen doelstelling geformuleerd en zijn in een oefenvorm van twintig minuten druk bezig om hun doelstelling te behalen.
Foto: Hidde van Boven
Enkele weken voor deze training zat ik als student van de deeltijd ALO en jeugdtrainer van FC Utrecht nog met de handen in het haar om een goede onderzoeksvraag te bedenken voor mijn afstudeerproject. Vermoedelijk een herkenbare situatie voor veel afstuderende studenten. Totdat ik in gesprek raakte met Wietske Idema, ALO docente van HAN Sport & Bewegen en medeoprichtster van ZIPcoach (dit deed zij samen met Marjolein Torenbeek, red.). Ik gaf aan het liefst praktijkonderzoek te doen in het werkveld waarin ik mijn passie het beste kwijt kan: op het veld met topsporters, jonge voetbaltalentjes in dit geval. Wietske vertelde haar plannen met ZIPcoach en samen kwamen we op de volgende onderzoeksvraag: In hoeverre leidt het werken aan zelfregulatieve vaardigheden tijdens de training tot efficiënter trainingsgedrag?
Doelen stellen. Foto: Hidde van Boven
De spelers zijn zes weken bezig geweest met het protocol “doelen stellen” uit de methode ZIPcoach. Dit protocol is ontworpen door Wietske Idema en Marjolein Torenbeek en is een eenvoudig hulpmiddel voor trainers of docenten om (jonge) kinderen te helpen een doel te stellen en na te laten denken over hun topkwaliteiten en ontwikkelpunten. Ik was vooral benieuwd of en welk (ander) gedrag ik terug zou gaan zien bij mijn spelers, aangezien spelers op het hoogste niveau over het algemeen al over een hoge intrinsieke motivatie beschikken. Links en rechts was ik al veel bezig met het aanbieden speelse werkvormen om spelers bewust maken van hun eigen topkwaliteiten en werkpunten.
Wij geloven bij FC Utrecht dat spelers uitblinken door hun topkwaliteiten en daarmee mogelijk “ het stadion halen”. Onze focus ligt dus op het ontwikkelen van die topkwaliteiten. Spelers (en trainers) moeten echter wel inzicht hebben in die kwaliteiten, omdat een goed zelfbeeld en passend zelfregulatief gedrag van spelers een vereiste is om hun specifieke vaardigheden te kunnen verbeteren.
De resultaten waren aan het einde van de rit overtuigend. Spelers gingen significant sneller aan de gang met de oefening, gaven elkaar meer tips en feedback om een oefening beter uit te voeren, maakten meer gebruik van de trainingstijd en durfden meer fouten te maken. Daarnaast constateerde ik dat spelers zich meer focusten op hun eigen taak waardoor de concentratie bij alle spelers toenam en wat daarmee ook de kwaliteit in uitvoering van de oefenvorm ten goede kwam. Spelers hielpen elkaar hun doelstellingen waar te maken en raakten ontzettend enthousiast bij het behalen daarvan.
Naar aanleiding van de resultaten van dit onderzoek heb ik een presentatie gegeven aan mijn collega’s bij FC Utrecht en hebben we beleidsmatig besloten dit seizoen eens in de twee weken het eerder genoemde protocol tijdens trainingen op het veld toe te passen bij onze vier jongste ploegen in de opleiding (Onder 9 t/m Onder 12). Ik ben er van overtuigd dat ZIPcoach op deze speelse en eenvoudige manier een belangrijke bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling en prestaties van sporters, met alle positieve gedragsveranderingen inbegrepen.
”Yes! Trainer! Ik heb mijn doelstelling gehaald!” De speler maakt een vuist en lacht vol zelfvertrouwen zijn tanden bloot. Ik kan niet anders dan mijn duim de lucht in steken en hem een compliment geven voor zijn inzet, focus en enthousiasme waarmee hij aan zijn eigen doelstelling heeft gewerkt. We lopen terug richting de kleedkamer en ik vraag hem naar zijn volgende doelstelling. Hij wijst naar het stadion van FC Utrecht. “Daar, trainer! Daar!”
Opmerkingen over of nieuwsgierig naar het onderzoek? Mail naar hiddevanboven@gmail.com
Meer weten over zelfregulatie en ZIPcoach? Neem contact op met de auteurs via wietske.idema@han.nl en/of marjolein.torenbeek@han.nl. Het boek ‘Zelfregulatie in de sportpraktijk’ met daarin de methode ZIPcoach is te bestellen via http://www.sportsmedia.nl/bestuur-en-management/zelfregulatie-in-de-sportpraktijk/
Voor meer informatie over ZIPcoach verwijs ik u door naar de site van het HAN Centre of Expertise Sport & Talent
Klik hier om ZIPcoach te volgen op Twitter!
Foto header: Rij 13 Sportfotografie
Geef een reactie