In mijn naaste omgeving hoor ik steeds vaker van ouders (of grootouders) dat kinderen ‘op voetbal zitten’. Het is hartstikke mooi als kinderen lid worden van een sportvereniging. Ik heb echter wel mijn twijfels bij het nut om kinderen van 4 / 5 jaar oud, die net in groep 1 van de basisschool zitten (en al een hele verandering in hun nog prille leven ervaren), lid te laten worden van een sportvereniging en ze één specifieke sport te laten beoefenen.
Als ik die ouders mijn bedenkingen geef krijg ik steevast het antwoord: ‘maar hij vindt het zo leuk!’ Waarop ik antwoord dat bijna elk kind het leuk vindt om met andere kinderen te spelen en achter een bal aan te rennen. Maar vinden ze het spel voetbal ook leuk? De ouders die ik tot nu toe spreek bevestigen altijd dat de kinderen het ‘trainen’ leuk vinden totdat er echt gevoetbald gaat worden. Dan worden ze namelijk in het keurslijf van het spel gedrukt en krijgen ze gerichte opdrachten mee (de bal moet in dat doel worden geschoten). En daar zit nu juist mijn twijfel over het nut van het lid worden op heel jonge leeftijd van een sportvereniging.
Kinderen van een jaar of 4 -5 vinden het bijna altijd leuk om te spelen, rennen, klimmen en klauteren, te schoppen tegen een bal en om buiten te spelen met andere kinderen. In mijn optiek moet je ze vrijheid geven om spelenderwijs allerlei activiteiten te leren kennen en ervaren en zich motorisch ‘breed’ te ontwikkelen. Recent onderzoek heeft aangetoond dat kinderen die op jonge leeftijd een goede grove motoriek ontwikkelen op latere leeftijd meer fysiek actief en meer deelnemen aan sport. En dat leren en ontwikkelen moet plaatsvinden in een veilige, stimulerende en niet-competitieve omgeving en onder begeleiding van een pedagogisch en motorisch geschoolde professional.
Voetbal spelen zoals volwassenen het spel kennen past niet bij kleuters. De meeste begeleiders in het voetbal (en ook in andere sporten) bij de jongste jeugd zijn goedwillende ouders die zelf ooit gevoetbald hebben. Sportpedagogische, methodische en didactische kennis ontbreekt vaak. Snappen wat kinderen op een bepaalde leeftijd (aan)kunnen en vooral ook begrijpen is in beperkte mate aanwezig. Door, ook al is het aan het einde van een training, het spel voetbal te spelen met twee teams en doelen, houd je te weinig rekening met de (cognitieve) mogelijkheden van een kind in de leeftijd van 4 – 5 jaar. Het gevaar is dat kinderen de sport niet als leuk ervaren en er de brui aangeven. En dat terwijl het kind daar weinig aan kan doen. ‘Slechts’ de hersenen hebben iets meer ontwikkeltijd nodig dan 4-5 jaar om complexe sporten te kunnen beoefenen en het doel van een spel als voetbal te begrijpen.
